Pomiar zmienności tętna i stresu za pomocą smartwatcha
Tagi: Technologie i pojęcia | Smart
10.7.2024 | 5 MIN
Żyjemy w bardzo gorączkowych czasach, w których stres jest jednym z największych czynników wywołujących choroby cywilizacyjne. Smartwatche mogą mierzyć poziom stresu poprzez zmienność tętna. Ale poza tym zmienność mówi nam o wiele więcej.
Artykuł podzielony jest na kilka części:
Czym jest zmienność tętna?
Zmienność rytmu serca (zwana również HRV lub zmiennością rytmu serca) wyraża nieregularność uderzeń serca w czasie rzeczywistym. Można ją również określić jako różnicę w odstępach R-R, czyli różnicę czasu między dwoma kolejnymi uderzeniami serca. Różnice czasowe (tj. zmienność) wyrażane są w milisekundach.
Tak więc serce nie bije regularnie, ale istnieją naturalne różnice. Jeśli serce bije bardziej regularnie, zmienność tętna jest niska. Jeśli jest nieregularne, jest wysoka.
Dlaczego tętno jest zmienne?
Bicie serca jest kontrolowane przez autonomiczny układ nerwowy (ANS lub również układ autonomiczny), który ocenia otaczające bodźce (niebezpieczeństwo, spokojne otoczenie itp.) i przygotowuje nasze ciało do reakcji i odpowiedniego dostosowania bicia serca.
ANS zawiera zwoje współczulne i przywspółczulne (ale nie tylko).
Współczulny jest odpowiedzialny za reagowanie na niebezpieczeństwo – wzmacnia nasze zmysły, zwiększa tętno lub przepływ krwi. Wszystko po to, by nasze ciało było gotowe do stawienia czoła ewentualnemu problemowi (sytuacji stresowej). Układ przywspółczulny działa odwrotnie – wprowadza nasze ciało w stan relaksu, obniża tętno itp.
Aktywność układu przywspółczulnego zwiększa zmienność rytmu serca (serce bije bardziej nieregularnie), podczas gdy układ współczulny ją zmniejsza (serce bije bardziej regularnie).
Ważne jest również, aby powiedzieć, że zmienność tętna zmniejsza się wraz z wiekiem. Nie tyle z naszym "cywilnym" wiekiem, co z naszym wiekiem biologicznym. Niska HRV w określonej grupie wiekowej może być oznaką przyszłych problemów zdrowotnych.
Czym jest stres i jak się go mierzy?
Istnieją dwa rodzaje stresu – fizyczny i psychiczny. Stres fizyczny jest związany na przykład z chorobą, urazem lub wyczerpaniem. Tak więc ten rodzaj stresu może wystąpić na przykład po ciężkim treningu i nie ma w tym nic złego, ponieważ była to bardziej wymagająca aktywność, z którą organizm musiał sobie poradzić.
22.5.2024
Wskaźniki naładowania ciała (Body Battery, Energia itp.)
Stres psychologiczny wiąże się z bardziej intensywnymi emocjami, które mogą być związane z ogólnym stanem psychicznym, problemami w pracy, rodzinie itp.
Stres jest czymś, co niekoniecznie zawsze jest złe. W rzeczywistości, w mniejszym stopniu, nie jest szkodliwy, ponieważ pozwala nam zwiększyć wydajność, poprawić adaptację lub być może uratować życie w krytycznej sytuacji.
Jeśli jednak jest to długotrwały stres psychologiczny, pojawiają się choroby pozornie niezwiązane ze stresem (takie jak cukrzyca). Są to zatem choroby psychosomatyczne.
To właśnie poprzez zmniejszanie i zwiększanie zmienności możemy oszacować, kiedy nasze ciało jest zestresowane, a kiedy nie. Mówiąc prościej, jeśli zegarek zauważy podczas spotkania w pracy, że serce bije znacznie bardziej regularnie niż normalnie, będzie wiedział, że znajdujesz się w stresującej sytuacji. Na podstawie tego, jak regularne jest to tętno (jak niska jest zmienność), zegarek określi poziom stresu. Najczęściej jest to wyrażane przez smartwatch w skali od 0 do 100 lub bezpośrednio w milisekundach.
Jeśli więc spojrzymy na krzywe tętna, to im większe różnice między interwałami, tym lepiej nasz organizm reaguje na zmiany środowiskowe.
Co ciekawe, ćwiczenia oddechowe mogą łagodzić stres właśnie z tego powodu, że wpływają na zmienność tętna. Dzieje się tak dlatego, że kiedy robimy wdech, serce kurczy się (interwał skraca się), a kiedy robimy wydech, okres ponownie się wydłuża. Powoduje to nieregularność, a tym samym wpływa na nasz stan psychiczny.
Czym jest dobra zmienność tętna?
Odpowiedź jest w rzeczywistości dość prosta. Ponieważ niska zmienność rytmu serca wiąże się ze stresem i problemami zdrowotnymi, im wyższa zmienność rytmu serca, tym lepiej.
W tym przypadku nie ma nic lepszego niż wykres.
Źródło: Whoop.com
Należy jednak liczyć się z tym, że aktywność sportowa może wpływać na stan HRV. Jeśli więc trenujesz, często zdarza się, że HRV jest niższe po treningu (a nawet w nocy), ponieważ nasze ciała są zestresowane wcześniejszą aktywnością fizyczną.
Który smartwatch mierzy zmienność tętna?
Większość marek smartwatchów wyraża HRV w ciągu dnia jako stres w skali od 0 do 100. Robią to smartwatche takich marek jak Garmin, Xiaomi, Amazfit, Samsung i Huawei. Apple Watch może to zrekompensować za pomocą aplikacji, którą należy pobrać. Jednocześnie ważne jest, aby powiedzieć, że Garmin mierzy stres automatycznie przez cały dzień, podczas gdy w przypadku Xiaomi, Amazfit i Huawei musisz ustawić go tak, aby mierzył przez cały dzień, a Samsung mierzy tylko ręcznie.
Marka Coros nie używa wartości stresu, ale indeksu HRV, który również ocenia HRV w skali od 0 do 100. Coros może mierzyć to tylko ręcznie, ale fajnie, że nie używają do tego tylko czujnika optycznego, ale łączą go z technologią EKG.
31.5.2024
Pomiar EKG za pomocą smartwatcha – Jak to działa?
Garmin jest najdalej posunięty w pomiarach HRV, oferując ocenę HRV w czasie rzeczywistym w milisekundach, oprócz całodziennego pomiaru stresu, a także całonocnego pomiaru HRV, gdzie można zobaczyć wykres w nocy, najniższy, najwyższy i średni.
Podobnie marka Polar wykorzystuje funkcję "Test ortostatyczny" do pomiaru HRV w czasie rzeczywistym oraz funkcję Nightly Recharge do pomiarów nocnych.
Kiedy warto mierzyć zmienność tętna?
Dobrze jest monitorować odczyty HRV przez cały dzień, ale ponieważ HRV ulega wahaniom, często mogą one nie być istotne. Dlatego zaleca się dokonywanie pomiarów, gdy jesteś mniej więcej w tym samym nastroju każdego dnia – czyli po przebudzeniu. Do tego celu można wykorzystać smartwatche, różne opaski na klatkę piersiową (np. mySASY) lub aplikacje mobilne.
Dużą pomocą są tylko marki (Polar i Garmin), które mogą mierzyć HRV przez całą noc, kiedy jesteś mniej więcej w tym samym nastroju każdego dnia, więc niekoniecznie musisz mierzyć rano.
Źródła:
- https://www.whoop.com/thelocker/what-is-a-good-hrv/
- https://www.whoop.com/thelocker/normal-hrv-range-age-gender/
- https://www.inbody.cz/manual_maxpulse-ans.pdf
- https://www.mysasy.com/variabilita-srdecni-frekvence
- https://cs.wikipedia.org
- https://energymedicine.cz/variabilita-srdecniho-pulzu-aneb-da-se-pohoda-zmerit/
